Í kringum fimmtugsaldurinn eykst hættan á því að konur þurfi að kljást við vandamál í skjaldkirtli.
Talið er að konur séu fimm til átta sinnum líklegri en karlar til að eiga við skjaldkirtilstruflanir að stríða – og því álíta sérfræðingar að estrógen eigi hér hlut að máli. En magn estrógens hormóna fer þverrandi í líkamanum á breytingaskeiði og með hærri aldri.
Getur gert mikinn óskunda starfi hann ekki rétt
Skjaldkirtillinn er staðsettur framan á hálsinum og er hann í sjálfu sér ekkert ólíkur fiðrildi í laginu. Þrátt fyrir smæð sína getur þetta litla líffæri gert mikinn óskunda starfi það ekki rétt. Skjaldkirtillinn gefur frá sér hormónana týroxín sem meðal annars stjórna efnaskiptum líkamans og hjálpa heila og hjarta að starfa rétt.
Truflanir á starfsemi skjaldkirtilsins leiða annað hvort til of mikillar eða of lítillar starfsemi og framleiðir kirtillinn þá of mikið eða of lítið af hormóninu týroxíni og losar út í blóðið. Er þá talað um ofvirkan eða vanvirkan (hægan) skjaldkirtil. Sé saga um skjaldkirtilstruflanir í fjölskyldunni er ekki vitlaust að láta skoða það.
Einkenni ofvirks skjaldkirtils
Taugaspenna
Óróleiki
Hitaóþol
Mikill sviti
Máttleysi
Þreyta
Tíðar hægðir
Þyngdartap (þrátt fyrir aukna matarlyst)
Óþægindi frá hjarta
Helsta ástæða ofvirks skjaldkirtils er vegna ættgengrar stækkunar á kirtlinum. Þetta vandamál skýtur t.d. oftast upp kollinum hjá konum á aldrinum tuttugu til 40 ára.
Einkenni vanvirks skjaldkirtils
Mikil og alvarleg þreyta
Lítil orka
Aukin viðkvæmni fyrir kulda
Harðlífi
Föl og þurr húð
Klofnar fingurneglur og hár
Útblásið andlit
Þunglyndi
Rugl og minnisleysi
Lið og/eða vöðvaverkir
Miklar tíðablæðingar
Þyngdaraukning
Hæsi og heyrnarmissir
Getur varað í langan tíma án þess að viðkomandi átti sig á því
Fyrstu einkenni vanvirks skjaldkirtils eru venjulega þreyta, þróttleysi, sinadráttur, verkir í liðum og vöðvum, óþol gagnvart kulda, höfuðverkur og tíðatruflanir. Þá þjást einstaklingar með vanvirkan skjaldkirtil gjarnan af minnisleysi og hjá eldri konum getur þetta verið eina einkennið. Hæglega má því villast á skjaldkirtilsvandamálum og Alzheimer.
Öll þessi einkenni má auðveldlega rekja til annarra ástæðna, eins og til dæmis breytingaskeiðsins. Ef einkennin eru langvinn er um að gera að fá álit læknis og biðja um að tekin sé blóðprufa og gerð hormónamæling.
Einkenni vanvirks skjaldkirtils koma yfirleitt það hægt og rólega að ástandið getur hafa varað í langan tíma án þess að viðkomandi átti sig á því að um sjúkdóm sé að ræða. Vöntun á skjaldkirtilshormóninu hefur áhrif á flest líffæri líkamans og því er áríðandi að bregðast við.
